September

Siertuin

Neem ruim voor de winter stekjes van planten die niet tegen vorst kunnen, zoals Brugmansia, Fuchsia, Pelargonium, Nerium (oleander), Laurus ('echte' laurier), Hibiscus.
Er zijn nog volop vlinders, aangetrokken door planten als Verbena bonariensis, Sedum en diverse soorten herfstasters.
Gazon: dit is een ideale maand om kale plekken in het gazon opnieuw in te zaaien. Het is warm en vochtig weer: het graszaad kiemt snel. Steek of snij van het slechte stuk gazon de kanten af. Maak de grond los. Strooi hierover een laag potgrond en daarover het graszaad. Strooi hier weer een dun laagje potgrond overheen. Druk het stevig aan met een plank. Baken het af, zodat er niemand per ongeluk overheen loopt.
Hagen en heggen: indien nodig, kunnen deze - voor het laatst dit jaar - nog in de eerste helft van september worden geknipt.

Groententuin

Veldsla kan nog steeds gezaaid worden, en tot in maart geoogst worden. De grond moet wel vochtig zijn. Overjarig veldsla-zaad kiemt overigens beter dan vers zaad, dus bewaar zelfgewonnen zaad minstens een jaar. Snijbiet kan ook in een pot binnen bereik of in de siertuin worden gezet. De felrode bladstelen zijn zeer decoratief. Snij het jonge blad grof en kook het kort. Zorg dat het hart van de plant heel blijft, dan kun je er vaker van oogsten. De dikke middennerf van het volwassen blad kun je als asperges eten. Dat kan niet bij elk ras, maar wel bij 'Lucullus'.
Wortelen en knollen kunnen gerooid worden (liefst bij droog weer, zodat ze even buiten kunnen drogen). Aardappels rooien zodra het blad geel kleurt. NB: het blad van de aardappels mag niet op de composthoop (kans op Phytophthora of aardappelziekte). Aardappels mogen slechts 1x in de vier jaar op dezelfde plek groeien.
Er valt nu veel te oogsten, vooral pompoenen. Zomerpompoenen zijn het lekkerst als ze jong geoogst worden, zoals courgette en patisson. Winterpompoenen worden rijp geoogst en kun je maanden bewaren. Het vlees is smakelijk en stevig. Voor het oog zijn de aparte vormen van de diverse soorten sierkalebassen.
Suikermaïs kan nu ook geoogst worden, de meeldraden zijn bruin gekleurd. De planten kunnen prima op de composthoop. De bladeren en stengels zijn ook geschikt als voer voor konijnen.

Fruit

In deze maand rijpen de walnoten. Ze vallen op de grond als hun groene bolsters openbarsten. Droog ze op een warme plek. Denk er goed over na waar je een toekomstige notenboom neerzet. Als hij op een gazon staat dat je regelmatig maait, kunnen de noten die in de maaier komen ware projectielen worden.
Van vlierbessen kun je heerlijke jam maken: pluk trossen rijpe (zwarte) vlierbessen. Rits de besjes er voorzichtig af, was ze en kook ze met jamsuiker volgens de gebruiksaanwijzing op het pak. Giet de kokendhete jam in goed - met soda - schoongemaakte jampotjes, draai het deksel er zorgvuldig op en zet de potten op de kop weg om af te koelen.
Oogst appels en peren die je wilt bewaren heel voorzichting, zodat ze niet beschadigd worden. Oogst het fruit bij droog weer.

Aandachtspunten

Appelbloedluis: wattenachtige plukjes op stengels van appels in de bladoksels zijn de washaren, waarmee de roodbruine, ongevleugelde bladlluizen zich bedekken. Als er geen voldoende natuurlijke vijanden van deze luis zijn (zoals een soort sluipwesp), kun je met een penseel met spiritus de washaren aanstippen.

Vijver

Tijd voor een schoonmaakbeurt! Schep de bagger uit de vijver met een net (voorzichtig voor de vissen en amfibieën). Haal het afgestorven blad van oever- en waterplanten weg. Span een net over de vijver voordat het eerste blad begint te vallen, zodat het blad niet op de bodem van de vijver komt. Het verteringsproces kost namelijk zuurstof! Het is raadzaam om eerst een beluchtingspomp of piepschuim bollen in de vijver te doen, en daaroverheen het net te spannen. Als het al heeft gevroren is het een stuk moeilijker om dit daarna te doen.